8. Cheques

'Just write me a check'. Wat? Een cheque? Het is toch al zeker 15 jaar geleden dat we in Nederland voor het laatst een cheque uitschreven om de boodschappen te betalen of af te rekenen in een restaurant. Toch zijn checks hier nog net zo gewoon als de girobetaalkaarten en eurocheques uit de jaren ’80 en ’90 in Nederland. Merkwaardig in een land dat tegelijkertijd Apple Pay bedacht: betalen met je vingerafdruk op je telefoon.

Eerst die cheques. De belangrijkste reden dat ze nog bestaan is - denk ik - de tariefstructuur van de Amerikaanse banken. Het hebben van een betaal- of spaarrekening en een creditcard kost ons niets; enige voorwaarde is dat er maandelijks minimaal 250 dollar binnenkomt of dat er voortdurend minimaal 1500 dollar op de rekening staat. Cheques zijn niet altijd gratis: een boekje met 42 nieuwe cheques kostte mij twee jaar geleden 20 dollar, bijna vijftig cent per cheque dus. Maar als we de huur betalen aan onze landlord hoef ik dat boekje niet aan te spreken: de cheque wordt elke maand automatisch aangemaakt door de Bank of America en per post (!) naar de huisbaas opgestuurd. Gratis en voor niets.

Waarom maak je de huur niet gewoon over? Dat kost wél geld. Wij bankieren bij de Bank of America; onze landlord zit bij Chase. Geld overboeken naar iemand bij een andere bank kost ons 3 dollar per transactie. Zonde van het geld als het ook gratis kan, toch? Het enige nadeel is dat de post er soms lang over doet, waardoor onze landlord gaat bellen of de huur al onderweg is.

Cheques zijn verder handig om het geld neer te tellen voor een vriend die theaterkaartjes heeft voorgeschoten, de garage te betalen die de winterbanden opslaat, het voldoen van een tijdschriftabonnement waarvan je niet wilt dat het elk jaar automatisch wordt verlengd of af te rekenen met de installateur die een nieuwe thermostaat komt plaatsen. Toen we pas in Chicago woonden zag ik bij supermarkt Trader Joe’s nog wel eens iemand die de boodschappen afrekende met een cheque maar dat zie ik nu niet meer.

Overigens zijn die cheques moderner dan je denkt. Als je zelf eens iets hebt voorgeschoten, dan kun je de cheque die een vriend voor je uitschrijft gewoon thuis verzilveren: je pakt je smartphone erbij, opent de bank-app en maakt een foto van de voor- en achterkant van de cheque. Even het bedrag invoeren en een dag later staat het geld op je rekening en is het bij de ander afgeschreven.

Maar de 21ste eeuw begon pas echt toen Apple in 2014 z’n betaaldienst Apple Pay introduceerde. Ik zie nog goed het gezicht van de kassier van de Walgreens Drugstore voor me toen ik er de eerste dag kwam betalen: 'This is my first Apple Pay transaction’, glunderde hij. Apple Pay werkt - hoe kan het ook anders - met een app, Wallet, die een foto maakt van je creditcard en toestemming vraagt aan de bank om deze voor de nieuwe betaaldienst te gebruiken. Daarna wordt betalen nooit meer zoals het was.

Veel winkels hebben tegenwoordig een terminal waar je je telefoon naast houdt, vervolgens leg je je duim (of een andere vinger) op de home button van diezelfde telefoon en 'pling': je hebt betaald. De eerste keren voelt het alsof je proletarisch de winkel verlaat maar inmiddels vinden we het storend als een winkel géén Apple Pay heeft. En je kunt de dienst ook thuis gebruiken om bijvoorbeeld bioskoopkaartjes vanuit de cinema-app te reserveren zonder eerst al die verdraaide cijfers van je creditcard te hoeven overnemen.

Leve de consumptiemaatschappij!